ကရင္လူ႔အခြင့္ အေရး အဖြဲ ့မွ ဆုကိုလက္ခံျခင္း

11.12.2013

ထိုင္ဝမ္ ဒီမိုကေရစီ ေဖာင္ေဒး႐ွင္းမွ ခ်ီးျမွင့္သည့္ ၂၀၁၃ ခုႏွစ္ အာ႐ွ ဒီမိုကေရစီႏွင့္ လူ႔အခြင့္အေရး (Asia Democracy and Human Right Award 2013) ဆုအား ယေန႕ဒီဇင္ဘာလ (၁၀) ရက္ေန႕တြင္ ကရင္ လူ႔အခြင့္အေရး အဖြဲ႕ (KHRG) မွ တိုင္ေပ ၿမိဳ႕တြင္ ဆုလက္ခံ ရယူ သြားမည္ ျဖစ္ေၾကာင္း KHRG အဖြဲ႕မွ စီမံကိန္း အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး ေနာ္ခူးခူး ဂ်ဴးက ေျပာသည္။

ဤသို႔ေၾကာင့္ ဆုသြား ေရာက္ရယူမွဳႏွင့္ ပါတ္သက္ျပီး အေသးစိပ္သိရွိႏိုင္ရန္ ေနာ္ခူးခူး ဂ်ဴးအား ဆက္သြယ္ ေမးျမန္းခဲ့ပါသည္။

ေမး ။     ။ KHRG က ထိုင္၀မ္းက ေပးတဲ႕ ဆုကို အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာလူ႕အခြင့္ေရးေန႕ မွာ သြားယူမယ္မဟုတ္လား အဲဒါ ဘယ္သူသြားယူမွာလဲ။

ေျဖ ။      ။ သြားယူမယ့္သူက ေစာအယ္လ္ ဘတ္ပါ (Saw Albert) သူက ကြင္းပိုင္ ညႊန္ၾကားေရးမွဴးပါ။

ေမး ။     ။ KHRG မွာ လူအ မ်ားၾကီး ရွိတဲ႔ အထဲ ဘယ္လိုျဖစ္လို႕ ေစာအယ္လ္ ဘတ္ကို ေရြးခ်ယ္ျပီး ဆုကိုယူခိုင္း ရတာ လဲ။

ေမး ။     ။ က်မတို႔ (KHRG) မွာ အစီစဥ္ပိုင္း ညႊန္ၾကားေရးမွဴးနဲ႕ ကြင္းပိုင္းညႊန္ၾကား ေရးမွဴးဆိုျပီး ဒါရိုက္တာ (၂) ေယာက္ရွိတယ္။ ဒါက ကြင္းပိုင္းနဲ႕ သက္ဆိုင္တဲ႕ ဒါရိုက္တာတစ္ေယာက္ျဖစ္တဲ႔ အတြက္ ဆုကို သြားေရာက္ျပီး လက္ခံရယူဖို႔ ေရြးခ်ယ္လိုက္တာပါ။

ေမး ။     ။ ဆုသြားယူမယ့္သူက ဘယ္ေန႕ ထြက္သြားတာလဲ။

ေျဖ ။      ။ ဟုတ္ကဲ့ ဆု သြားယူမယ္သူကေတာ့ မဲေဆာက္ကေန ဒီဇင္ဘာ (၈) ရက္ေန႕က ထြက္သြားပါတယ္။

ေမး ။     ။ ဒီဆုက ဘာဆုေတြ ျဖစ္သလဲဆိုတာကို ထပ္မံေျပာျပေပးလို႔ရနိင္မလား။

ေျဖ ။      ။ ဒီဆုရဲ႕ ေခါင္းစဥ္က အာရွဒီမုိကေရစီနဲ႕ လူ႕အခြင့္ေရးဆုေပါ့ သူက နွစ္စဥ္နွစ္တိုင္းေပးေပမယ့္ က်မတို႔ ကရင္လူ႕အခြင့္ေရးအဖြဲ႕( KHRG) အေနနဲ႕ရတာက (၂၀၁၃) ခုနွစ္ေပါ့။ ဒီဆုကိုေပးတဲ႔ ရြယ္ရြယ္ခ်က္ကလဲ အာရွမွာ ဒီမိုကေရစီအေျခေနနွင့္ လူ႕အခြင့္ေရးတိုးျမွင့္ဖို႕ အတြက္ ျငိမ္းခ်မ္းစြာအားထုတ္လုပ္ေဆာင္သူကို အဖြဲ႕စည္းလိုက္ျဖစ္ ေစ၊ တစ္ဦးျခင္းျဖင့္ေစ နွစ္စဥ္ေပးျခင္းပါတယ္။

ေမး ။     ။ ရတဲ႔ ဆုကလည္း ေငြသားဆု ျဖစ္တယ္ဆိုေတာ့ ဘယ္လိုေနရာမွာ အသံုးျပဳသြားမယ္လို ရည္ရြယ္ထားသလဲ။

ေျဖ ။      ။ ဒီဆုက ေငြသားေဒၚလာ (၁)သိန္း ခ်က္လက္မွတ္အျပင္ အသိမွတ္ျပဳဂုဏ္ျပဳလက္မွတ္ဆုတစ္ခုပါမယ္။ က်မတို႕ အေနနဲ႕ လာမယ့္နွစ္မွာ လက္ရွိလုပ္ေနတဲ႔ အလုပ္နဲ႕ ပဲ (KHRG) လုပ္ေဆာင္မွု အဓိကအေနနဲ႕ သတင္း အခ်က္လက္ ဆုေဆာင္းရယူတယ္။ က်မတို႔ နဲ႕ အတူတကြလုပ္ ေဆာင္တဲ႔ ကြင္းပိုင္းမွာ ရြာသားေတြရွိတယ္ သူတို႔ ကေနျပီးေတာ့ ရတဲ႔ သတင္းအခ်က္လက္ကို အစီရင္ခံစာေရးတယ္။ သတင္းေတြျဖန္႕ေ၀မွုနွင့္စည္းရံုးလွံဳ႕ေဆာ္မွု ေတြလုပ္တယ္။ လုပ္ရွိလုပ္တဲ႔ အလုပ္ကိုပဲ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္လုပ္ ေဆာင္မည့္အေပၚမွာ ဒီေငြသားကလည္း က်မတို႔ အတြက္ အေထာက္အကူျပဳပါတယ္။

ေမး ။     ။ ဒီဆုကိုရျခင္းအာျဖင့္ (KHRG) ရဲ႕ ေရရွည္အတြက္ ဘာေတြ အေထာက္အကူျပဳမလဲ  ဘာေတြက အက်ဳိး ျဖစ္ထြန္းေစမလဲ ေပါ့။

ေျဖ ။      ။ ေျပာရရင္ေတာ့ ေရွ႕ဆက္လုပ္ရမယ့္ လုပ္ငန္းအတြက္ အမ်ားၾကီး အေထာက္အကူျဖစ္ေစပါတယ္။ ဒီဆုက ကရင္လူ႕အခြင့္ေရးအဖြဲ႕ က နွစ္ (၂၀) ေက်ာ္လုပ္ေဆာင္မွုနဲ႕ အေရးပါမွုကို အလုပ္ကို အတည္ျပဳေပးတဲ႕ အမွတ္သားတစ္ခုျဖစ္တယ္။ ဒီအမွတ္သားေတြက ေရွ႕ဆက္ လုပ္ရမယ့္အလုပ္အတြက္ ပိုမိုလုပ္ေဆာင္နိုင္မယ္ က်မတို႔ကို အဖြဲ႕၀င္ေတြနဲ႕ ကူညီလုပ္ေပးတဲ႔ ရြာသားေတြအတြက္ ပိုျပီးစိတ္အား ထက္သန္ေစတယ္။ ေရွ႕ဆက္လုပ္ေဆာင္ နိုင္တဲ႔ လုပ္ေဆာင္မွုအေပၚမွာ ပိုျပီးေတာ့ အေထာက္ကူျဖစ္ေစတယ္။

ေမး ။     ။ KHRG ရဲ႕ လက္ရွိတာ၀န္ယူ လုပ္ေဆာင္တဲ႔ အလုပ္ကို ထပ္မံေျပာျပေပးလို႔ရနိုင္မလား။

ေျဖ ။      ။ က်မတို႕ရဲ႕ရည္ရြယ္ခ်က္က (၁) လြတ္လပ္ျပီးေတာ့ ဘယ္အဖြဲ႕စည္းနဲ႕ မွ ဆက္ႏြယ္ခ်င္းမရွိပဲ ေဒသ အဖြဲ႕စည္း တစ္ခုျဖစ္တယ္။ လုပ္ေဆာင္ရတဲ႔ အရာက အဓိက လြတ္လပ္စြာေျပာဆိုခြင့္မရွိပဲ လ်စ္လ်ဴရွဴ႕ျခင္းခံရတဲ႕ ရြာသားေတြရဲ႕ အသံထြက္ေပၚလာဖို႔အတြက္ လုပ္ေဆာင္ေပးတယ္။ အဓိက လုပ္ငန္း (၄) ရပ္ကေတာ့  (၁) ေဒသခံ ေတြနဲ႕ ပူးေပါင္းျပိး သတင္းအခ်က္လက္ရယူတယ္။ (၂)  ရရွိတဲ႔ သတင္းအေပၚမွာ အစီရင္ခံစာေရးသားတယ္။ (၃) ျပည္တြင္ နိုင္းငံတကာေတြနဲ႕ သတင္းေတြနဲ႕စည္းရံုးလွဳပ္ေဆာ္။ (၄) ရြာသားေတြက သူတို႔ ေတြ႕ၾကံဳခံစားရတဲ႔ လူ႕အခြင့္ေရး ခ်ဳိးေဖာက္မွုနွင့္  အခက္ခဲေတြကို ေဆြးေႏြးဖို႕ အတြက္ အလုပ္ရံုေဆြးေႏြးပြဲကို နွစ္စဥ္ျပဳလုပ္ေပးတယ္။

ေမး ။     ။ KHRG က ေဒသခံရြာသားအျပင္ တျခားအဖြဲ႕စည္းနဲ႕ ပူေပါင္းလုပ္ေဆာင္တာရွိလား

ေျဖ ။      ။ ခုနကေျပာသြားတဲ႕ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ (၄)ရက္က တစ္ခုျဖစ္တဲ႕ ျပည္တြင္းနဲ႕ နိုင္ငံတကာလွဳပ္ေဆာ္မွု အစည္းေ၀းမွာ သတင္းျဖန္႕ေ၀တာတို႔ ေပးပို႕ျခင္းျဖင့္ အတူလုပ္ေဆာင္တယ္။

ေမး ။     ။ (KHRG) က ဘယ္ေဒသကို ဦးတည္ျပဳလုပ္သလဲေပါ့။

ေျဖ ။      ။ ျခံဳငံုေျပာရရင္  ျမန္မာျပည္ အေရွ႕ပိုင္းျဖစ္ပါတယ္။ ဘာျဖစ္လို႕ ဒီလိုေျပာရသလဲဆိုေတာ့ ကရင္ျပည္နယ္ သတ္မွတ္တဲ႔အခ်ိန္မွာ ခရိုင္ (၇) ခုပါတယ္ ကရင္ျပည္နယ္ တနသၤာရီတိုင္း၊ ပဲခူးတိုင္း တခ်ဳိ႕ေလေဒသေတြပါ တယ္ အဓိက ကရင္ျပည္နယ္ေပါ့ က်မတို႔က လူမ်ဳိးအရ မသတ္မွတ္ဘူး ဧရိယာအရ ပဲ သတ္မွတ္ပါတယ္။

ေမး ။     ။ လုပ္ေဆာင္ေနတဲ႕လုပ္ငန္းေပၚမွာ ေရွ႕ဆက္ ေဒသေတြ တိုးခ်ဲ႕ဖို႕ ရွိေသးလား။

ေျဖ ။      ။ အဓိက ေတာ့ က်မတို႕ စည္းရံုးလွဳပ္ေဆာ္မွုနဲ႕ သတင္းျဖန္႕ေ၀မွုအပိုင္း ကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ လုပ္ေနပါ တယ္။ သတင္းေကာက္္္ယူမယ့္ေဒသ ခံေတြကို ထပ္တိုးခ်ဲ႕လုပ္ေဆာင္မွဳရွိတယ္ သတင္းအခ်က္လက္ျဖန္႕ေ၀မွုမွာ ရန္ကုန္ တို႕ မွာ လည္း ထပ္တိုးခ်ဲ႕လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။

ေမး ။     ။ (KHRG) အေနနဲ႕ ေတြ႕ၾကံဳရတဲ့ အခက္ခဲဘာေတြရွိလဲ အခက္ခဲရွိရင္ ဘယ္လိုေျဖရွင္းလဲေပါ့

ေျဖ ။      ။ ေတြ႕ၾကံဳရတဲ႕ အခက္ခဲက ကြင္းပိုင္းမွာ တခ်ဳိ႕နယ္ေျမေဒသမွာ သတင္းေကာက္ယူ တဲ႕အခါ အကန္႕သတ္ ေတြ ရွိေနေတာ့ အခက္ခဲရွိပါတယ္။ အဓိက က လူ႕အခြင့္ေရးနဲ႕ပတ္သတ္တဲ႕ သတင္းေကာက္ယူတာ ေတြနဲ႕ အားလံုး သိ ေအာင္ ျဖန္႕ေ၀ျပီး စည္းရံုးလွဳပ္ေဆာ္မွုေတြလုပ္တဲ႕ ေနရာမွာ အကန္႕သတ္ရွိေတာ့ အခက္ခဲအမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ ကြင္းပိုင္း သတင္းရယူတဲ႔ အခါ ဒီအခက္ခဲေတြကို ေဒသခံေတြကပဲ ေျဖရွင္းသြားတာပါ  ေဒသခံအာဏာပိုင္ ေတြကဘယ္သူလဲ ဘယ္ဧရိယာမွာ ဘယ္လိုျဖစ္တတ္သလဲ ေဒသခံေတြက ပိုသိတယ္ေလး (KHRG) လုပ္ေဆာင္မွုကို ယံုၾကည္ျပီး ေဒသခံေတြက သင္တန္းေပးထားတဲ႕ သူေတြက ကူညီေပးတာေပါ့

ေမး ။     ။ KHRG ရဲ႕ အားနည္းခ်က္က ဘာေတြရွိလဲေပါ့ အားသာခ်က္ကေရာ။

ေျဖ ။      ။ အစည္းေ၀းပိုင္းမွာ အရင္တုန္းက နိုင္ငံတကာ စည္းရံုးလွုပ္ေဆာ္မွုကို အားသန္တယ္  ျပည္တြင္းပိုင္းမွာ ေတာ့အားနည္းမွုရွိတယ္။ က်မတစ္ေယာက္အျမင္ အေနနဲ႕ ကြင္းပိုင္းမွာ ျမိဳ႕ေပၚပိုင္းမွာ သတင္းေကာက္ယူမွု အားနည္းတယ္။ ပဋိပကၡျဖစ္တဲ႕ ေက်းရြာ ေတြမွာက ပိုအာသားတယ္ ေက်းရြာေတြက ျပသနာေပါင္းစံုၾကားမွာ (၁၉၉၂) ခုနွစ္ကတည္းက သတင္းေကာက္ယူထားတယ္ ၾကာျပီးဆိုေတာ့ ရြာသားအသိမွတ္ျပဳမွုယံုၾကည့္မွုေၾကာင့္ ေက်းရြာအဆင့္မွာ ေကာင္းေကာင္းလုပ္နိုင္တာေပါ့ ဒါေပမယ့္ ျမိဳ႕ေပၚမွာ က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ လုပ္နိုင္ေအာင္ က်မတို႕ ၾကိဳးစားေနပါတယ္။

ေမး ။     ။ (KHRG) က လြတ္လပ္တဲ႕ အဖြဲ႕စည္းတစ္ခုလား ဒါမွမဟုတ္ တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္အဖြဲ႕စည္းတစ္ခု ရဲ႕ လႊမ္းမိုးမွုေအာက္မွာရွိေနသလားေပါ့

ေျဖ ။      ။ အဲဒါကအေရးၾကီးဆံုးအခ်က္ပါပဲ။ (KHRG) က လြတ္လပ္တယ္ ဘယ္တိုင္းရင္းသားအဖြဲ႕စည္းနဲ႕မွ ဆက္ႏြယ္ လႊမ္းမိုးမွုမရွိတဲ႕ အဖြဲ႕စည္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

ေမး ။     ။ (KHRG) က လုပ္ေဆာင္ေနတာလည္းအေတာ္ၾကာျပီး ျပည္တြင္း ျပည္ပ ယံုၾကည္မွဳေတြလည္း ရရွိလာျပီး အေပၚမွာ လက္ရွိ အမာ ခံ လွုပ္ရွားအင္အားဘယ္ေလာက္ရွိလဲေပါ့

ေျဖ ။      ။ အားလံုးေပါင္း (၆၀) ၀န္းက်င္းရွိပါတယ္

ေမး ။     ။ KHRG ရည္မွန္းခ်က္က ဘာေတြလဲေပါ့

ေျဖ ။      ။ က်မတို႔ အဖြဲ႕စည္းရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ ျမန္မာနိုင္ငံမွာရွိတဲ႔ လူေတြက လူ႕အခြင့္ေရးကို တန္းတူရရွိနိုင္ဖို႕ နဲ႕ လူ႕အခြင့္ေရးခ်ဳိးေဖာက္မွု နည္းပါးသြားေအာင္ က်မတို ့ရည္ရြယ္ျပီး သတင္းမွတ္တမ္းရယူတယ္ က်ဴးလြန္းျပီးသာလူေတြလည္း ဒါကိုေတြ႕ျပီး ေရွ႕ဆက္မလုပ္ေဆာင္ဖို႔ ပါ။

ယခု အႀကိမ္ ဆုရ႐ွိ မႈသည္ KHRG အဖြဲ႕ အေနျဖင့္ တတိယ အႀကိမ္ေျမာက္ ဆုရ႐ွိ ခဲ့ျခင္း ျဖစ္ကာ ၿပီးခဲ့သည့္ (၁၉၉၅) ခုႏွစ္တြင္ ကေနဒါ ႏိုင္ငံမွ ခ်ီးျမွင့္ေသာ The Peace Fund Canada Honor Award ဆု၊ ၂၀၀၁ ခုႏွစ္တြင္The Canada-based Science for Peace Award ဆု ႏွင့္ ယခု ထိုင္၀မ္မွ (Asia Democracy and Human Right Award)  ဆု အသီးသီး ရ႐ွိ ခဲ့ၿပီး ျဖစ္သည္။

 ေရႊဟသၤာ